Een andere invalshoek bij chronische pijn
Mijn ervaring als ervaringsdeskundige chronische pijn is dat de meeste medische specialisten slechts vanuit één invalshoek naar pijn kijken. Ze kijken vanuit hun eigen vakgebied en zoeken naar een fysiologische verklaring op de plek waar de pijn ervaren wordt. Ze houden er echter niet rekening mee dat pijn ook een mechanisme is dat kan disfunctioneren. Hierbij is pijn geen symptoom van een bepaalde ziekte of aandoening, maar is de pijn zelf de aandoening.
Centrale sensitisatie
Een in bekendheid toenemend fenomeen is centrale sensitisatie (Zie blog: Wat is centrale sensitisatie?), waarbij het pijnsysteem overgevoelig is geraakt. Dit zou de medische diagnose moeten zijn, in plaats van ‘leren leven met de pijn’. Een diagnose waarbij goede behandelingen mogelijk zijn. Vanaf dat moment kan tijd en energie worden besteed aan een oplossing in plaats van aan een eindeloze zoektocht. Tevens geeft deze medische verklaring veel rust.
De Pijnpoli: onderdrukken in plaats van behandelen
Als je langdurig aanhoudende pijn ervaart, is de kans groot dat je uiteindelijk wordt doorverwezen naar een pijnpoli. Vaak is dit een sprankje hoop in de duisternis. Een polikliniek speciaal gericht op de behandeling van pijn. In de praktijk hebben deze poliklinieken helaas vaak niet veel meer te bieden dan tijdelijke pijnverlichting. De focus is hier helaas niet op het behandelen van de pijnlijke sensaties, maar eerder op het onderdrukken van de pijnlijke sensaties aan de hand van opioïden. Uitermate ineffectief en ook nog kostbaar. Het zou vanuit ethisch en economische oogpunt enorm waardevol zijn als pijnpoli’s zich verdiepen in pijnwetenschappen.
Pijnwetenschappen
Er gaat een fascinerende wereld achter het fenomeen pijn schuil. Pijn is een label van het brein. Aan de hand van interne en externe input bepaalt het brein of er pijn gecreëerd moet worden als waarschuwingssignaal. Bij het geven van het label ‘pijn’ zijn verschillende delen van het brein (de pijnmatrix) betrokken. Onze cortex die verantwoordelijk is voor ons denken is ook onderdeel van deze pijnmatrix. Onze manier van denken heeft dus ook invloed op pijn. Een welbekend voorbeeld hiervan is het placebo-effect. Naast deze voorbeelden, zijn er talloze andere voorbeelden te noemen.
Pijn moet altijd in context van de persoon worden bekeken
Pijn moet daarnaast altijd in context van de situatie en de achtergrond van de persoon worden bekeken. Een zwaargewonde soldaat voelt bijvoorbeeld niet altijd pijn. Overleven is op dat moment prioriteit. Het brein besluit dat de schade op dat moment ondergeschikt is en creëert geen pijn. Pas als de soldaat veilig is, komt pijn naar voren. Maar zelfs dan kan de pijn meevallen als bijvoorbeeld het letsel betekent dat de soldaat naar huis mag en zijn familie weer mag zien. De intensiteit van pijn is dus niet altijd representatief voor de lichamelijke schade.
Pijneducatie bij chronische pijn
Om pijn beter te kunnen controleren en om uiteindelijk weer pijnvrij te kunnen zijn, is pijneducatie essentieel. Het primaire doel hierbij is duidelijk maken dat pijn niet altijd een betrouwbaar lichaamssignaal is. Pijn is een waarschuwingssignaal, maar is zelf niet schadelijk. Het is een enorm vervelend gevoel, maar ook niet meer dan dat. Met deze kennis zal de pijnperceptie uiteindelijk veranderen. Het zorgt ervoor dat lichamelijke activiteiten zoals Graded Activity uitgevoerd kunnen worden, zonder bang te zijn verdere schade te veroorzaken. Deze lichaamsbeweging draagt op lange termijn bij aan het hertrainen van het pijngeheugen. De bewegingen die voorheen als gevaarlijk werden beschouwd, worden nu voorspelbaar voor het brein waardoor het brein minder pijn produceert. Door de structurele lichaamsbeweging verbeterd ook de algehele gezondheid wat ook bijdraagt aan pijnvermindering.
Cartoon Pijneducatie door Pijnwetenschapper Lorimer Moseley
Rationeler met pijn omgaan
Mochten er wel pijnpieken plaatsvinden, zorgt de pijneducatie er tevens voor dat je hier rationeler mee om kan gaan in plaats van in de emotie te schieten en te catastroferen. Deze manier van omgaan met pijn, draagt ook verder bij aan structurele pijnvermindering. Ook zorgt pijneducatie ervoor dat je minder afhankelijk bent van medisch specialisten, wat veel extra tijd oplevert en tevens minder identificatie met pijn oplevert. Als jij jezelf identificeert met iemand die, ondanks pijn, wel gezond is en die op de weg naar herstel van de pijnlijke sensaties zit, zullen jouw handelingen en gedachten anders zijn. Je reactie op de pijn zal anders zijn. En zoals ook eerder besproken, hebben gedachtes over de pijn invloed op intensiteit van de pijn. Op lange termijn begint de pijn letterlijk en figuurlijk steeds een kleiner onderdeel van het leven te worden.
Pingback: Wat is centrale sensitisatie? - Berekenen BMI