‘Pijn staat gelijk aan lichamelijke schade.’ Dit is het algemene denkbeeld. Als je langere tijd pijn ervaart en er geen duidelijke medische verklaring voor de pijn kan worden gegeven, is dit enorm frustrerend. Naast de aanhoudende pijn, beland je in een uitputtende zoektocht naar een verklaring. Maar wat als blijkt dat pijn niet altijd gelijk staat aan lichamelijke schade?
SOLK
Het kan zijn dat je de diagnose SOLK voor jouw aanhoudende pijn hebt meegekregen. SOLK staat voor ‘Somatisch Onvoldoende Verklaarde Lichamelijke Klachten’. Om het makkelijk te maken: ‘somatisch’ is de medische term voor ‘lichamelijk’.
SOLK is eigenlijk een verzamelnaam om toch een label op de klachten te kunnen plakken. Bij chronische pijnklachten is deze diagnose vaak te kort door de bocht. Er is namelijk wel degelijk een verklaring voor aanhoudende pijnklachten te geven. Om dit te kunnen begrijpen moeten we ons verdiepen in het lichamelijke mechanisme van pijn.
Pijn wordt gecreëerd in het brein
Pijn zit nooit in het beschadigde of geblesseerde deel van het lichaam. Bij schade in het lichaam worden zenuwen, die zich overal in het lichaam bevinden, geprikkeld. Deze zenuwen geven een signaal af (via het ruggenmerg) aan het brein. Vervolgens creëert je brein pijn om je te waarschuwen.
Pijnsysteem in het brein ontregeld
Het probleem met chronische pijn als gevolg van centrale sensitisatie, is dat het brein pijn blijft creëren zonder dat er schade is. Of de pijn is niet representatief voor resterende schade. Het pijnsysteem in het brein is zelf defect, of beter gezegd, het pijnsysteem is ontregeld. Om te verduidelijken dat pijn in het brein wordt gecreëerd, kunnen we als voorbeeld naar personen met een geamputeerde ledemaat kijken. Deze personen ervaren vaak pijn in een lichaamsdeel dat er niet meer is (fantoompijn).
Centrale sensitisatie
Wellicht ben je via een fysiotherapeut geattendeerd op centrale sensitisatie als verklaring voor de pijn. Of kom je de term af en toe tegen in je online zoektocht naar een verklaring. Het is de moeite waard om je te verdiepen in centrale sensitisatie en deze naast jouw huidige situatie te leggen.
Overgevoelig pijnsysteem
Waarbij pijn normaal een symptoom is van een bepaalde ziekte of aandoening, is bij chronische pijn de pijn zelf de aandoening. Het pijnsysteem is overgevoelig (gesensitiseerd) geraakt en de pijndrempel is een stuk lager. Hierdoor is de reactie van het brein, op input van het lichaam, disproportioneel hoog. De pijn is desondanks wel echt en zeker niet ingebeeld.
Onbekend bij medisch specialisten
Helaas is deze veel voorkomende vorm van chronische pijn nog onbekend bij de meeste medische specialisten. Hoewel daar inmiddels wel verandering in begint te komen. Mede dankzij het boek ‘Pijn & het Brein’ is centrale sensitisatie toegankelijk geworden voor personen die chronische pijn ervaren. Voor medische specialisten is het boek ‘centrale sensitisatiepijn in de klinische praktijk’ aan te raden om een goed beeld te krijgen van centrale sensitisatie.
De pijn is onschuldig
Belangrijk is te beseffen dat, hoewel de pijn enorm vervelend is, de pijn onschuldig is. Er dreigt geen gevaar voor het lichaam. Het is het lichaam dat jou juist wilt beschermen tegen dreiging. Zodra je bewust en onbewust begint te begrijpen dat de pijn onschuldig is en er geen gevaar meer dreigt, zal je beschermende brein de pijn ook gaan reduceren. Dit heeft echter wel tijd nodig voordat je dit gaat merken. Het zal een aantal maanden duren voordat je verandering in pijnintensiteit gaat merken.
Wat is de behandeling voor centrale sensitisatie?
De behandeling van centrale sensitisatie is een multidisciplinaire aanpak over een langere periode. De sensitisatie moet langzaam weer worden teruggedraaid. Kleine veranderingen in jouw dagelijks doen en laten, die in het begin misschien klein en onbelangrijk lijken, kunnen tot opmerkelijke resultaten leiden als je ze langere tijd volhoudt.
Graded activity: ga weer bewegen
Onderbelasting is net zo gevaarlijk als overbelasting. De kans is groot dat je als gevolg van de pijn bewegingsangst hebt vanwege de kans op verdere schade. Het zorgt ervoor dat je conditie slechter wordt, spieren verzwakken en een gezonde bewegingsbalans ontbreekt wat alleen maar bijdraagt aan meer pijn. Graded activity is een vorm van fysiotherapie en revalidatie gericht op geleidelijk toenemende activiteiten na verloop van tijd. Stap voor stap weer in actie komen, ondanks pijn. Met graded activity wordt beweging voorspelbaar voor het brein waardoor het minder pijn produceert. Na verloop van tijd zal je weer een aardig aantal activiteiten kunnen doen, zonder een grote toename van de pijn. De activiteiten zelf dragen ook bij aan een betere conditie en geestelijke gezondheid wat ook minder pijn veroorzaakt. Het is aan te raden een fysiotherapeut te vinden die bekend is met graded activity.
Pijneducatie: verdiep jezelf in het onderwerp
Je eigen educatief vermogen benutten en begrijpen wat er gaande is in je lichaam, is de eerste stap naar genezing. Hoe beter jij begrijpt hoe pijn werkt, hoe beter je ermee om kan gaan en hoe beter je de pijn kan bestrijden. Hopelijk ga je beter begrijpen waarom je aanhoudende pijn ervaart. Het hebben van deze kennis, blijkt al significant bij te dragen aan pijnvermindering. We onderschatten echter ons eigen educatief vermogen en zijn vaak te afhankelijk van medische specialisten. Echter ben jij de enige die kan aanvoelen wat er in je lichaam gebeurt. Via de pagina pijneducatie kan je allerlei info vinden.
Pijncoach: zoek ondersteuning
Zoek ondersteuning bij jouw traject. Dit kan eventueel in de vorm van een coach. Een coach kan ondersteunen bij de behandeling van centrale sensitisatie. Door het maken van een stappenplan, het bespreken van diverse pijneducatie en het creëren van de juiste mindset kan een coach het herstel bespoedigen.
