Gevolgen
Gevolgen chronische pijn
Het ene probleem veroorzaakt het andere probleem. Helaas heeft chronische pijn vaak een aantal vervelende gevolgen die elkaar, maar ook de pijn in stand houden. Naast de pijn aan te pakken, is het daarom enorm belangrijk om aan deze gevolgen te gaan werken. Hoe meer je de vervelende gevolgen van chronische pijn weet weg te werken, hoe minder pijn onderdeel van je leven zal gaan uitmaken en hoe minder pijn je zal ervaren. Onderstaand een bredere uitleg van de gevolgen en hoe hiermee om te gaan.
Sociale isolatie
Het is moeilijk genoeg om zelf te begrijpen waarom de pijn niet weggaat. Het proberen uit te leggen aan anderen is nog moeilijker. Daarnaast moeten bepaalde keuzes die je maakt als gevolg van pijn verdedigd worden. Je bent dagelijks aan het lijden en wilt dat mensen dat begrijpen. Maar omdat mensen niets bijzonders aan je kunnen zien, doen ze dat meestal niet. Het gevoel van niet begrepen worden is vaak groot bij mensen met chronische pijn. Het gevoel van niet begrepen worden, is een erg eenzaam gevoel.
Overlevingsmodus
Naarmate medische behandelingen geen of nauwelijks resultaten bieden en het duidelijk wordt dat de pijn niet op korte termijn weggaat, kan er ook een gevoel van ongeloof en angst optreden. Je ervaart angst in het overlevingscentrum van het brein, de Amandelkern (Amygdala). Je staat in de overlevingsmodus en bent veel gevoeliger voor prikkels van buitenaf en hebt een lagere tolerantie. Dit levert vaak conflicten op en je beschermt jezelf door je terug te trekken. Hierdoor kan je geleidelijk contact verliezen met vrienden, werksituaties ontlopen en minder communiceren met familie.
Gevoelens delen
Het is belangrijk om gevoelens te kunnen delen en je begrepen te kunnen voelen. Het zoeken van een psycholoog, chronische pijn lotgenoten die momenteel hetzelfde doormaken of coaches / professionals die verstand hebben van dit onderwerp, is daarom aan te raden.
Moeilijkheden met werken of studeren door chronische pijn
Chronische pijn en werken kan moeilijke situaties opleveren. Vaak weet je zelf niet goed wat er aan de hand is en medische onderzoeken leveren niks op. Een werkgever zal wellicht op korte termijn begrip hebben, maar op lange termijn zal het oppakken van fulltime werkzaamheden weer verwacht of afgedwongen worden.
Denk in oplossingen
Het is hierbij belangrijk te denken in oplossingen. Het is vaak duidelijk dat je een stapje terug zal moeten doen. Wat zijn hierin de mogelijkheden bij je huidige werkgever of binnen je huidige studie? Wellicht zijn er parttime mogelijkheden waarbij je toch nog waardevol kan zijn, terwijl je wel kan werken aan herstel. Wellicht is dit ook een mooi moment om iets voor jezelf te beginnen waarbij je op eigen tempo aan iets kan werken wat jij leuk vindt. Het belangrijkste is om aan de slag te blijven.
Vermoeidheid en energieverlies
Vermoeidheid en energieverlies bij chronische pijn kunnen we verklaren doordat pijnlijke ervaringen vaak betrokken zijn bij situaties tussen leven en dood. Pijn zal daarom altijd de hoogste waarde in het beschermende brein krijgen omdat het de overleving van het organisme bedreigt. Jouw brein zal de de pijn blijven verwerken zolang deze aanwezig is. Het probleem hiermee is dat het je lichaam berooft van essentiële energie. Daarnaast is de aanmaak van energie gering. Vandaar dat je wellicht vaak last hebt van vermoeidheid en weinig levenslust hebt.
Rustmomenten inlassen
Je kunt vermoeidheid tegengaan door rustmomenten gedurende jouw dag te nemen. Rustmomenten van minimaal 15 en maximaal 20 minuten zijn ideaal. Slapen kan ook, maar zet een wekker na 20 minuten. Anders heb je kans dat je al te diep slaapt wat het slaapritme verstoort. Het effect wordt na een aantal weken merkbaar. Wanneer je lichaam ligt, verkeert het in een toestand van een lage spierspanning waardoor het optimaal kan bijtanken. In andere culturen is een dergelijke siësta heel gewoon. Het blijkt dat een siësta enorm veel voordelen heeft gezien het productiviteit, prestaties en leervermogen bevordert.
Angst als gevolg van chronische pijn
Naast chronische pijn zelf is de kans aanwezig dat je ook een bepaalde angst voor de pijn hebt ontwikkeld. Alleen al bij het denken aan of bij het zien van een bepaalde activiteit, neemt de pijn toe. Deze conditionering is te vergelijken met personen met een angstfobie. Bijvoorbeeld een persoon die doodsbang is voor spinnen en bij wie alleen al bij de gedachte aan een spin het zweet uitbreekt. Voor dergelijke fobieën is er een gedragstherapie (gradual exposure) ontwikkeld waarbij de persoon juist wordt blootgesteld aan deze angst, maar waar tegelijkertijd een ontspannende tegengestelde emotie wordt ervaren. De persoon wordt steeds verder uitgedaagd en leert op deze manier om te gaan met de angst. Het eerder besproken ‘Graded Activity‘ is hier ook een vorm van. Ook voor dit punt is het zoeken van hulp aan te raden. Het boek ‘Rewire Your Anxious Brain‘ kan je ook meer inzicht geven in hoe angst onder controle te krijgen en daarmee ook de pijn.
Depressie door chronische pijn
Ontwikkeling van hoogsensitiviteit
Pijn is een beschermend mechanisme om te kunnen overleven. Het zet je op scherp en zorgt ervoor dat je extra waakzaam bent voor lichamelijke prikkels maar ook voor prikkels van buitenaf. Dit heeft als gevolg dat je ook vaak een vorm van hoogsensitiviteit ontwikkelt. Personen die hoogsensitief zijn, ervaren de omgeving veel intenser dan anderen. Ze raken hierdoor uitgeput van bijvoorbeeld veel licht, geluid en drukte.
Hutje op de hei
Waarschijnlijk ervaar jij ook dat jij op sommige momenten slecht tegen drukke (sociale) omgevingen kunt en zou je het liefst in alle rust in een hutje op de hei zitten. Het is inderdaad van belang om naast drukke prikkelende momenten ook rustmomenten in te lassen en hierin een balans te vinden. Aan de hand van de eerder besproken ontspanningsoefeningen kan je daarnaast proberen te ontspannen en jezelf tijdelijk af te sluiten van je omgeving. Tot slot zijn er gespecialiseerde psychotherapeuten en coaches die met dit probleem kunnen helpen.
Voordelen
Hoogsensitiviteit heeft echter ook voordelen. Je hebt meer oog voor detail, kan situaties beter inschatten en je ontwikkelt een beter inlevingsvermogen. Wellicht dat dat nieuwe mogelijkheden biedt om als persoon te groeien.
